Migrena oczna (siatkówkowa) i inne przyczyny nieostrego widzenia

Z tekstu dowiesz się:

• Jakie są objawy migreny siatkówkowej?
• Z czego najczęściej wynika migrena oczna?
• Jakie mogą być inne przyczyny nieostrego widzenia?

Migrena oczna – objawy

Migrena siatkówkowa, czasem zwana migreną oczną, to dolegliwość polegająca na nawracających epizodach częściowej utraty wzroku lub ostrości widzenia w jednym oku. Migrenę siatkówkową należy odróżnić od aury wzrokowej poprzedzającej migrenę klasyczną. Migrena oczna to jednostronne, przejściowe pogorszenie widzenia (aż do przemijającej utraty widzenia). Zjawiska wzrokowe składające się na aurę migrenową mogą natomiast obejmować błyski światła albo mieniące się lub wirujące wzory w polu widzenia. Są to tzw. mroczki.

Ile trwa migrena oczna?

Epizody nagłej utraty ostrości widzenia są zazwyczaj krótkotrwałe (z reguły nie trwają dłużej niż godzinę) i bezbolesne. Mogą nawracać co kilka miesięcy.

Migrena siatkówkowa zwykle jest niegroźna, choć może wywoływać lęk lub dezorientację.

Migrena oczna – przyczyny

Migrena siatkówkowa występuje na skutek spadku ciśnienia krwi w oku, spowodowanego zwężeniem naczyń krwionośnych. Na kondycję naczyń mają wpływ m.in.¹:

• stres,
• palenie papierosów,
• wahania ciśnienia krwi,
• przyjmowanie doustnej antykoncepcji,
• wysiłek,
• schylanie się,
• przebywanie na dużej wysokości,
• odwodnienie,
• niski poziom cukru we krwi,

Czynniki predysponujące do ataków migrenowych to: wiek poniżej 40. roku życia, płeć żeńska, obciążony wywiad rodzinny.

Nieostre widzenie – z czego jeszcze może wynikać?

Trzeba pamiętać, że utrata ostrości widzenia może mieć także inne podłoże niż migrena oczna. Wśród przyczyn można wymienić:

Wady refrakcji (krótkowzroczność lub nadwzroczność)

Jeśli obraz zamazuje się podczas patrzenia w dal lub czytania, może to oznaczać nadwzroczność lub krótkowzroczność. W takim wypadku rozwiązaniem jest dobranie okularów, które pomogą odpowiednio skupić wzrok. Nieostre widzenie może być również sygnałem astygmatyzmu, czyli nieregularnego załamywania światła przez układ optyczny oka.

Wady refrakcji mogą pogłębiać się, kiedy jesteśmy zmęczeni. Jeśli utrata ostrości zdarza się nocą, jest to bardzo prawdopodobna przyczyna. Jeżeli nosisz soczewki kontaktowe lub okulary, nieostre widzenie może oznaczać, że wada wzroku się zmieniła lub pogłębiła i potrzebujesz nowej recepty. W takiej sytuacji powinieneś zgłosić się na badanie wzroku. W ten sposób dobierzesz właściwe okulary.

Uszkodzenie spowodowane promieniowaniem UV

Do nagłej utraty ostrości widzenia może dojść na skutek uszkodzenia wzroku przez promieniowanie słoneczne UV – przypomina to poparzenie słoneczne oczu. Taka dolegliwość zwana jest także ślepotą śnieżną. Na szczęście podobnie jak poparzona skóra oczy także regenerują się w ciągu kilku dni.

Jęczmień lub gradówka

Nieostre widzenie czasem jest też spowodowane stanem zapalnym lub zaczopowaniem ujść gruczołów powiekowych i nadmiernym gromadzeniem ich produktów w tkankach powieki. Może to być jęczmień (powstaje w wyniku infekcji gruczołów łojowych na powiece lub mieszków, z których wyrastają rzęsy) lub graówka (rozwija się w przypadku zatkania gruczołów łojowych). Jeśli zmiana jest duża, może uciskać gałkę oczną i zaburzać ostrość widzenia.

Jęczmień i gradówka to zazwyczaj niegroźne przypadłości. Obie można leczyć za pomocą ciepłego kompresu oraz czyszczenia i masażu powiek przy pomocy delikatnego środka do higieny oczu. Jeśli zmiana długo się utrzymuje lub powoduje dyskomfort, warto zgłosić się do lekarza, który zaleci leczenie farmakologiczne lub zabieg chirurgiczny.

Suche oczy

Powodem nieostrego widzenia mogą być także zbyt wysuszone oczy². Suchość oczu może mieć wiele różnych przyczyn, m.in.:

• Noszenie soczewek kontaktowych
• Zbyt długi czas spędzany przed ekranem
• Klimatyzacja lub ogrzewanie
• Wietrzne, suche lub piaszczyste otoczenie
• Palenie papierosów
• Picie alkoholu
• Przyjmowanie niektórych leków
• Określone jednostki chorobowe, np. zespół Sjögrena lub toczeń

Jeśli rano po przebudzeniu Twoje oczy są suche, a obraz nieostry, powodem może być wysychanie łez w ciągu nocy. Zdarza się tak, jeśli śpisz w soczewkach kontaktowych, cierpisz na niedomykalność powiek lub gdy masz alergię na czynnik znajdujący się w sypialni, np. roztocza³.

Na suchość oczu pomagają nawilżające krople do oczu, zwane także sztucznymi łzami. Aby usunąć źródło problemu, warto też robić przerwy od długotrwałej pracy przed ekranem, poprawnie używać soczewek kontaktowych lub – w razie utrzymywania się problemu – zmienić je na okulary. Ulgę może też przynieść ograniczenie papierosów i alkoholu¹.

Zobacz także: Jak leczy zespół suchego oka?

Uszkodzenie siatkówki

Siatkówka składa się z wielu wyspecjalizowanych komórek nerwowych i odpowiada za odbieranie bodźców wzrokowych. Plamka żółta znajduje się w samym środku siatkówki i umożliwia dokładne widzenie szczegółów, a co za tym idzie – czytanie. Do zaburzeń ostrości widzenia może czasem dochodzić na skutek problemów z siatkówką lub plamką żółtą, takich jak:

• zaburzenia struktury siatkówki⁴,
• choroby plamki żółtej⁵,
• cukrzycowy obrzęk plamki,
• retinopatia cukrzycowa,
• odwarstwienie siatkówki.

Gdy dochodzi do powstania ubytków lub obrzęku w obszarze plamki żółtej, oprócz utraty ostrości widzenia możesz zaobserwować też, że proste linie zdają się falować. W polu widzenia mogą także wystąpić czarne lub ciemne plamki^5,6,7. W przypadku odwarstwienia siatkówki może prowadzić to do nagłego zwiększenia ilości mroczków, błysków przed oczami lub pojawienia się ciemnego cienia, który przesuwa się po polu widzenia⁴.

To poważne przypadłości, które mogą prowadzić do utraty wzroku. Jeśli zaobserwujesz u siebie którykolwiek z tych symptomów, natychmiast zgłoś się po pomoc lekarską^4,5,6,7.

Czytaj też: Zwyrodnienie plamki żółtej – co to jest i jak je leczyć?

Oprócz wymienionych wyżej przyczyn nieostre widzenie może być także wynikiem innych problemów z oczami, takich jak:

• zapalenie tęczówki (tj. struktury nadającej oku kolor i indywidualny wygląd)⁸,
• stożek rogówki (zmiana w strukturze rogówki, czyli przezroczystej, przedniej części gałki ocznej)⁹,
• jaskra (uszkodzenie nerwu wzrokowego, które może występować na skutek wysokiego ciśnienia cieczy wodnistej wewnątrz gałki ocznej),
• zaćma (katarakta).

Źródła:

¹             https://www.nhs.uk/conditions/retinal-migraine/

²             https://www.nhs.uk/conditions/dry-eyes/

³             https://www.allaboutvision.com/symptoms/blurry-vision/morning-blurred-vision/

⁴             https://www.nhs.uk/conditions/detached-retina-retinal-detachment/

⁵             https://www.nhs.uk/conditions/macular-hole/

⁶             https://www.macularsociety.org/macular-disease/macular-conditions/diabetic-macular-oedema/

⁷             https://retinauk.org.uk/about-inherited-sight-loss/cataracts-and-macular-oedema/macular-oedema/

⁸             https://www.nhs.uk/conditions/uveitis/

⁹             https://www.rnib.org.uk/eye-health/eye-conditions/keratoconus