Odłączenie ciała szklistego – na czym to polega?

Z artykułu dowiesz się:

• Jakie są główne przyczyny i skutki odłączenia ciała szklistego w oku?
• Jakie objawy daje odłączona szklistka?
• W jaki sposób można rozpoznać odłączenie ciała szklistego?
• Czy odłączenie ciała szklistego można leczyć?

Odłączenie ciała szklistego – przyczyny i skutki

W komorze ciała szklistego znajduje się substancja przypominająca żel. Z kolei samo ciało szkliste wypełnione jest drobnymi włóknami. Z wiekiem wspomniany wyżej żel może stać się bardziej płynny i zacząć się kurczyć. Kiedy to się dzieje, włókna pękają, a ciało szkliste odłącza się od siatkówki.

Zazwyczaj ta dolegliwość dotyka osoby powyżej 60. roku życia, ale może pojawić się również wcześniej. Najbardziej narażeni na PVD i wczesne PVD są osoby:

• z krótkowzrocznością,
• z zaćmą,
• po świeżych urazach lub operacjach oka,
• cierpiące na cukrzycę.

PVD zazwyczaj dotyczy obojga oczu. Jeśli doświadczysz go w jednym oku, prawdopodobnie w ciągu roku rozwinie się również w drugim. Warto pamiętać, że objawy oczu wynikające z PVD zwykle nie są poważne i nie powodują bólu ani trwałego uszkodzenia wzroku.

Odłączenie ciałka szklistego – objawy

Głównym objawem odłączenia się szklistki jest coś powszechnie znanego jako „męty”. Są to linie, kropki, pierścienie lub podobne do pajęczyn cienie, które unoszą się w polu widzenia. Mogą być bardziej widoczne, gdy spojrzysz w niebo lub na jasną powierzchnię. Możesz również widzieć „gwiazdki” lub małe błyski światła. Gdy ciało szkliste oddziela się od siatkówki, może się wydawać, że patrzysz przez pajęczynę. Wszystkie te objawy zmniejszą się lub ustępują po całkowitym oderwaniu ciała szklistego. Zwykle zajmuje to od jednego do trzech miesięcy.

Czy wiesz, że…
Chociaż PVD jest powszechnym schorzeniem, męty mogą czasami być objawem znacznie rzadszego, ale poważniejszego stanu zwanego odwarstwieniem siatkówki. Jeśli nie zostanie podjęte leczenie, może to spowodować trwałą utratę wzroku. Ważne jest, aby pilnie zasięgnąć pomocy specjalisty, jeśli nagle pojawią się męty lub zwiększy się ich ilość w połączeniu z niewyraźnym widzeniem, błyskami światła lub ciemnym cieniem, który wydaje się przesuwać w polu widzenia.

PVD w 90% nie powoduje uszkodzeń siatkówki. Jednak w rzadkich przypadkach, gdy ciało szkliste odrywa się od niej, może przyczynić się do rozdarcia lub powstania dziury w siatkówce. Dochodzi wtedy do tzw. odwarstwienia siatkówki, ponieważ upłynnione ciało szkliste może przedostać się przez otwór/przetarcie pod siatkówkę neurosensoryczną i spowodować jej odwarstwienie. W takiej sytuacji najczęściej potrzebna jest pilna operacja.

Odłączenie ciała szklistego – rozpoznanie

Aby zdiagnozować odłączenie ciała szklistego, specjalista musi przebadać oko pod kątem typowych oznak. Będzie to wymagało użycia specjalnych kropli do oczu, które rozszerzają źrenice. Dzięki temu można zajrzeć do tylnej części oka za pomocą biomikroskopu/lampy szczelinowej.

Najlepiej poddawać się regularnym corocznym kontrolom okulistycznym, aby odpowiednio wcześnie wykryć ewentualne problemy (np. PVD). Jeśli samo badanie w lampie szczelinowej pozostawia wątpliwości odnośnie diagnozy, można wykonać badania dodatkowe celem jej potwierdzenia, np. USG (ultrasonografię) gałki ocznej, bądź OCT (optyczną koherentną tomografię).

 Odłączenie ciała szklistego  – leczenie

Niestety nie można zapobiec PVD i jest to naturalna część procesu starzenia. W większości przypadków pacjenci nie potrzebują leczenia. Męty i błyski zmniejszą się i ostatecznie ustaną po kilku miesiącach od zakończenia procesu odrywania szklistki. Jeśli charakterystyczne niteczki w polu widzenia będą bardzo Ci dokuczać, warto nosić okulary przeciwsłoneczne, gdy przebywasz na zewnątrz w jasnym świetle.

W rzadkich przypadkach, gdy PVD spowoduje rozdarcie siatkówki, może być potrzebne pilne leczenie np. laserem lub krioterapia. Jeśli w wyniku odłączenia ciała szklistego nastąpi całkowite odwarstwienie siatkówki, będziesz potrzebować operacji, aby zachować wzrok.