Zwyrodnienie plamki żółtej – co to jest i jak je leczyć?

Plamka żółta w oku – zwyrodnienie: na czym to polega i u kogo najczęściej występuje?

Siatkówka jest warstwą, która pokrywa wnętrze gałki ocznej, zaś plamka żółta oka to struktura siatkówki odpowiadająca za ostre i kolorowe widzenie. Jej zwyrodnienie może doprowadzić m.in. do dwóch postaci AMD: zanikowej (suchej) oraz wysiękowej (mokrej). Obie mogą prowadzić do nieodwracalnego ubytku widzenia (np. rozmyte widzenie w centralnej części).

Choroba AMD, która objawia się wraz z wiekiem, polega na uszkodzeniu delikatnych komórek siatkówki w obszarze plamki żółtej, wskutek czego powstaje martwy punkt w centralnym widzeniu. Osoby cierpiące na AMD mogą zatem widzieć lepiej obiekty położone na peryferiach widzenia, ale za to mają problem ze skupieniem wzroku na obiektach położonych na samej linii widzenia.

Objawy zwyrodnienia plamki żółtej są trwałe i mogą pogłębiać się wraz z upływem czasu. Zazwyczaj wyróżnia się trzy stadia tej choroby.

• Stadium wczesne: można je rozpoznać przez druzy (żółte plamki) pod siatkówką. Objawy często pozostają niezauważone, ponieważ nie odczuwa się przy nich pogorszenia wzroku.
• Stadium średniozaawansowane: na tym etapie pojawiają się problemy z widzeniem, ale wciąż mogą one być niezauważalne, dlatego by wykryć AMD we wczesnej fazie, należy regularnie badać wzrok.
• Stadium lateralne: zaawansowane zwyrodnienie, po którym można spodziewać się uszkodzenia siatkówki i utraty widzenia.

Zwyrodnienie plamki żółtej – objawy postaci zanikowej (suchej)

W okulistyce wyróżnia się tzw. suche AMD, które może wystąpić w wyniku stopniowego uszkadzania komórek plamki żółtej oka. Jest to najczęściej występująca postać zwyrodnieniowa. Rozwój choroby wiąże się z obecnością druz (żółte złogi pod siatkówką). Im więcej druz, tym poważniejsze stadium suchego zwyrodnienia. Co ważne, osoby cierpiące na suchą postać AMD mają większe szanse zachorowania na mokrą postać tej choroby. W przypadku suchego AMD część siatkówki ulega zwyrodnieniu. Konsekwencją jest powolne pogarszanie widzenia (przymglenie widzenia).

Objawy suchego AMD:

• rozmazane widzenie tekstu podczas czytania i konieczność korzystania z lepszego oświetlenia przy czytaniu,
• kolory w obrazie widzenia stają się mniej żywe.

Zwyrodnienie plamki żółtej – leczenie suchej postaci AMD

Leczenie suchej postaci AMD polega na wprowadzeniu zmian w stylu życia, co może pomóc przy utracie widzenia. Ważna jest zmiana diety, która powinna być bogata w kwasy omega-3, witaminy i składniki mineralne (m.in. witaminę C, E, beta-karoten, cynk, miedź, selen). Korzystanie ze szkła powiększającego, czytanie książek z większym drukiem oraz lepsze oświetlenie również mogą okazać się pomocne. Lekarze okuliści zalecają też regularne badanie oczu, aby jak najwcześniej wykryć ewentualne choroby i zapobiec dalszemu uszkodzeniu wzroku. Należy więc pamiętać o tym, by dbać o oczy.

Zwyrodnienie plamki żółtej – objawy postaci wysiękowej (mokrej)

Starcze zwyrodnienie plamki żółtej, które spowodowane jest przedostaniem się substancji z kruchych naczyń krwionośnych do naczyniówki (pierwsza warstwa siatkówki), znane jest pod nazwą neowaskularyzacji podsiatkówkowej. To inaczej postać mokra zwyrodnienia, spowodowana rozwojem nieprawidłowych naczyń krwionośnych od naczyniówki do plamki.

Nowe naczynia są kruche i może się z nich przedostawać krew lub inne substancje, co powoduje upośledzenie widzenia centralnego. Jeśli jedno oko cierpi na mokrą postać AMD, szanse, że w drugim pojawią się zmiany, jest bardzo wysokie. Niestety postać mokra AMD zazwyczaj skutkuje znaczną utratą widzenia.

Objawy mokrego AMD:

• występują wszystkie objawy suchego zwyrodnienia plamki żółtej,
• zwiększa upośledzenie widzenia centralnego,
• proste linie podczas testu Amslera wydają się zakrzywione lub faliste (metamorfopsje).

Zwyrodnienie plamki żółtej – zabieg laserowy i zastrzyki (iniekcje) w leczeniu mokrej postaci AMD

W przypadku mokrego AMD zalecane jest bezzwłoczne rozpoczęcie leczenia, aby uniknąć utraty wzroku. Zazwyczaj w terapii stosuje się poniższe sposoby.

• Terapia lekami anty-VEGF

Leki anty-VEFG mają za zadanie zahamować działanie czynnika wzrostu śródbłonka naczyniowego. Podczas zabiegu okulista kroplami znieczula gałkę oczną i następnie wstrzykuje w nią substancję za pomocą cienkiej igły (iniekcja wewnątrzgałkowa). Iniekcje należy powtarzać według zaleceń lekarza.

• Terapia fotodynamiczna

Polega na podaniu dożylnie leku, który uaktywniany jest w obrębie plamki żółtej przy użyciu światła laserowego. Ta metoda jest już rzadko stosowana.

SPRAWDŹ SWÓJ WZROK – ZRÓB SZYBKI TEST AMSLERA!

Przeczytaj również: Czym jest zaćma (katarakta) i w jaki sposób powstaje?