Czym jest prezbiopia i dlaczego dotyczy nas wszystkich?

Objawy prezbiopii – na co zwrócić uwagę?

Objawy prezbiopii (tzn. starczowzroczności) nie pojawiają się nagle. Proces ten rozwija się stopniowo i może być na początku niezauważalny. U wielu osób pierwszym sygnałem jest problem z czytaniem drobnego druku, np. w książkach, gazetach czy na etykietach produktów. Osoby dotknięte prezbiopią zaczynają oddalać od siebie tekst, aby zobaczyć go wyraźnie, co często nazywane jest „zjawiskiem zbyt krótkiej ręki”.

W miarę postępu procesu mogą pojawiać się dodatkowe trudności, takie jak:

• Mrużenie oczu, aby poprawić ostrość widzenia.
• Zmęczenie oczu, szczególnie podczas długotrwałego czytania lub pracy przy komputerze.
• Bóle głowy, które często występują pod koniec dnia.
• Obniżona koncentracja podczas czytania lub innych zadań wymagających patrzenia z bliska.
• Chwilowe zamazywanie tekstu, szczególnie w słabszym oświetleniu.

W zaawansowanym stadium prezbiopii konieczność oddalania tekstu może stać się na tyle uciążliwa, że skłania do konsultacji z optometrystą lub okulistą.

Jeśli zauważasz u siebie takie objawy i zastanawiasz się, czy masz może do czynienia właśnie ze starczowzrocznością – umów się na badanie kontrolne oczu.

Przyczyny prezbiopii – co powoduje problemy z widzeniem z bliska?

Prezbiopię można określić jako dalekowzroczność spowodowaną wiekiem. Przejawia się ona podobnie jak nadwzroczność, niemniej stoją za nią zupełnie inne przyczyny. W przypadku nadwzroczności gałka oczna jest za krótka i/lub soczewka zbyt płaska, co ma zazwyczaj podłoże genetyczne. Tymczasem prezbiopia wynika ze zmniejszającej się elastyczności soczewki, która jest wynikiem naturalnych zmian fizjologicznych zachodzących w organizmie z wiekiem.

U młodych osób soczewka jest niezwykle giętka i może zmieniać swój kształt w zależności od tego, czy patrzymy na obiekt znajdujący się blisko, czy daleko. Ta zdolność nazywana jest akomodacją oka.

Z czasem jednak białka budujące soczewkę zaczynają zmieniać swoją strukturę. Maleje ilość białek rozpuszczalnych w wodzie, a wzrasta ilość tych nierozpuszczalnych. To sprawia, że soczewka staje się coraz bardziej sztywna i mniej zdolna do zmiany kształtu. Efektem tego jest pogorszenie widzenia z bliska, które staje się szczególnie zauważalne po 40. roku życia.

Prezbiopia – leczenie czy korekcja optyczna?

Pomimo wielu kontrowersji wśród lekarzy okulistów oficjalnie nie ma uznanej metody leczenia farmakologicznego prezbiopii – żadna z testowanych technik nie została do dzisiaj oficjalnie potwierdzona w badaniach naukowych. Powszechnie stosowane działania sprowadzają się do modyfikacji wiązki światła (soczewkami okularowymi, soczewkami kontaktowymi, laserową chirurgią rogówki, soczewkami wszczepianymi do wnętrza gałki ocznej). Korekcja optyczna jest dobierana w taki sposób, aby umożliwić powstanie na siatkówce obrazów obiektów widzianych z bliska.

Niektórzy specjaliści preferują zastosowanie laserowej korekcji wzroku w leczeniu starczowzroczności. W tej technice za pomocą odpowiedniej wiązki laserowej kształt rogówki jest tak modyfikowany, żeby skompensować ograniczenia soczewki podczas czytania i umożliwić dobre widzenie oddalonych obiektów. Należy jednak podkreślić, że jest to metoda budząca u innych specjalistów pewne kontrowersje. W przeciwieństwie do leczenia krótko-, czy dalekowzroczności, efekty starczowzroczności mogą być trudniejsze do zmiany, ponieważ nie są one spowodowane zniekształceniem soczewki.

Innym możliwym rozwiązaniem do korekcji starczowzroczności jest zastosowanie soczewek kontaktowych. W przypadku gdy z prezbiopią występuje zmętnienie soczewki (zaćma) rekomendowane są wszczepiane soczewki wewnątrzgałkowe. W przypadku zastosowania soczewek kontaktowych lub wewnątrzgałkowych – zależnie od decyzji pacjenta i specjalisty – możliwa jest monowizja lub widzenie obuoczne. W monowizji stosowane są soczewki jednoogniskowe, pozwalające na dobre widzenie w bliży jednym okiem, a w dali – drugim. Przy zastosowaniu soczewek dwuogniskowych możliwe jest uzyskanie dobrego widzenia obuocznego zarówno do bliży, jak i do dali. Niemniej jeśli jesteś zainteresowany tym sposobem leczenia, powinieneś porozmawiać z optometrystą lub okulistą, by ustalić, jaka metoda będzie dla Ciebie odpowiednia.

Jak poprawić wzrok po 40. roku życia?

Do najpopularniejszych rozwiązań należy tu zastosowanie odpowiednich okularów lub soczewek kontaktowych. Dzięki tym metodom można szybko podnieść codzienny komfort i jakość życia osób, które borykają się z problemem prezbiopii.

1. Prezbiopia – okulary

Jest to najpowszechniejsza metoda korekcji. Można tu wyróżnić kilka rodzajów soczewek okularowych:

• Soczewki jednoogniskowe w tzn. „okularach do czytania” umożliwiają jedynie dobre widzenie z bliska. Takie okulary sprawdzają się do obserwacji odległych przedmiotów – gdyż są one widziane niewyraźnie – ale ograniczają swobodę widzenia do dali. Ich użytkownik zmuszony jest (w zależności od potrzeb) do ciągłego zakładania ich i zdejmowania. W wielu sytuacjach życiowych może to być uciążliwe.
• Soczewki dwuogniskowe umożliwiają dobre widzenie zarówno w bliży, jak i w dali. Wadą tego typu soczewek jest ograniczona ostrość widzenia w odległościach pośrednich. Dla wielu użytkowników dyskomfort może być też związany z wyglądem takich okularów. Widoczna wtopka często bowiem zdradza wiek ich posiadacza.
• Soczewki progresywne są najbardziej zaawansowane technologicznie. Umożliwiają one pełną swobodę widzenia na każdą odległość, a ponadto są bardzo estetyczne. Soczewek tych nie rekomenduje się jednak do użytku podczas długotrwałej pracy przy komputerze – mogą powodować efekt nadmiernego zmęczenia oczu.

W tym wypadku do soczewek progresywnych (tzw. klasycznych progresywnych – na każdą odległość) zalecane są dodatkowe okulary z soczewkami progresywnymi do bliży i odległości pośrednich (tzw. do komputera). Swoboda widzenia nie jest wówczas ograniczona, gdyż klasyczne soczewki progresywne umożliwiają komfort widzenia na każdą odległość, a dodatkowe okulary z soczewkami „półprogresywymi” stosowane są jedynie podczas długotrwałych prac przy komputerze (przez co najmniej 60 minut).

Niezależnie od preferencji co do typu soczewek okularowych należy starać się wybierać okulary z soczewkami z powłoką antyrefleksyjną. Ma ona za zadanie podwyższyć kontrast widzenia, który powoduje mniejsze zmęczenie oczu. Jednak decyzję o najlepszym dla Ciebie rodzaju okularów powinien podjąć specjalista – na bazie informacji dotyczących ilości czytanych treści, rodzaju wykonywanej pracy, zdrowia oka oraz wady wzroku.

2. Prezbiopia – soczewki kontaktowe

Inną często stosowaną metodą korekcji prezbiopii jest zastosowanie soczewek kontaktowych, które nakładane są na powierzchnię rogówki. Istnieje wiele rodzajów soczewek kontaktowych, wśród których najczęściej stosowane są:

• Jednoogniskowe soczewki kontaktowe w monowizji, tzn. jedno oko jest skorygowane do dali, a drugie – do czytania. Rozwiązanie to, podobnie jak w przypadku jednoogniskowych soczewek okularowych, ma wiele przeciwwskazań i jego zastosowanie wymaga zgody zarówno pacjenta, jak i specjalisty.

• Soczewki wieloogniskowe – częściej stosowane – pozwalają na ostre widzenie zarówno z bliska, jak i z daleka, co czyni je wygodnym rozwiązaniem dla wielu pacjentów..

Wybór odpowiedniej metody korekcji

Decyzja o wyborze najlepszego rozwiązania będzie zależała m.in. od Twojej wady wzroku. Okulista lub optometrysta z pewnością doradzi Ci właściwy sposób korekcji lub leczenia – na bazie oceny stanu zdrowia Twoich oczu i indywidualnych potrzeb związanych z Twoim stylem życia. Jeśli więc odczuwasz pewne niedogodności związane z jakością widzenia lub martwisz się o swój wzrok po 40. roku życia – nie wahaj się i jak najszybciej umów się na konsultację.