Jak działa oko i jak je chronić?

Jak działa oko?

Czy kiedykolwiek zastanawiałeś się, w jaki sposób działa Twoje oko? Ma pewne cechy wspólne z aparatem fotograficznym, ale też z fotokomórką. Generalnie rzecz biorąc, oko jest skomplikowanym odbiornikiem światła, posiadającym zdolność przetwarzania impulsów świetlnych na elektryczne.

Budowa oka

Gałka oczna jest kulistym organem utrzymującym struktury, które pozwalają nam widzieć.
Kiedy patrzymy na dany przedmiot, światło odbija się od niego i przez rogówkę dostaje się do wnętrza oka.

Rogówka

Rogówka jest wytrzymałym organem o wypukłym kształcie, umiejscowionym w przedniej części oka. Skupia promienie świetlne, dzięki czemu obraz przedmiotów, które widzimy, może dotrzeć do wnętrza oka. Może się wydawać, że rogówka jest jednolitą strukturą, jednak składa się ona z pięciu odrębnych warstw, z czego każda pełni inną funkcję.
Po tym, gdy fale świetlne przenikną przez rogówkę, przechodzą przez płyn nazywany cieczą wodnistą. Ciecz wodnista wypełnia przednią komorę oka i zapewnia prawidłowe ciśnienie wewnątrzgałkowe.

Tęczówka

Następnie fale świetlne docierają do kolorowego elementu o kształcie pierścienia, czyli tęczówki oka. To element, które zapewnia naszym oczom niezwykły, unikatowy wygląd.
Tęczówka posiada otwór nazywany źrenicą. Dzięki pracy mięśni tęczówki, źrenica kontroluje ilość światła, jaka może dotrzeć do wnętrza oka przez rozszerzanie lub zwężanie swojego obwodu, zupełnie jak migawka w soczewce aparatu. Tę czynność nazywa się odruchem źrenicznym.

Soczewka

Tuż za źrenicą znajduje się struktura o kształcie dysku – soczewka. Soczewka pomaga
w skupieniu obrazu na przedmiotach znajdujących się w różnych odległościach. W zależności od tego, czy patrzymy na coś, co znajduje się blisko lub daleko, soczewka automatycznie dopasowuje swój kształt, a zatem zdolność skupiającą.
Soczewka jest zawieszona na więzadełkach rzęskowych, które łączą się z włóknami mięśnia rzęskowego. Soczewka zmienia swój kształt przez zsynchronizowane rozluźnianie i napinanie mięśnia rzęskowego.
Kiedy mięśnie rzęskowe ulegają rozluźnieniu, powodują, że soczewka staje się bardziej płaska. Dzięki temu oko może widzieć obiekty, które znajdują się w oddali. Gdy mięśnie się kurczą, soczewka staje się bardziej wypukła, co umożliwia widzenie przedmiotów z bliskiej odległości.
Po przejściu przez soczewkę promienie światła muszą przedostać się przez galaretowatą tkankę w gałce ocznej, nazywaną ciałem szklistym, aby dotrzeć do siatkówki znajdującej się w tylnej części oka. Ciało szkliste w 99% składa się z wody i wypełnia gałkę oczną, nadając jej odpowiedni kształt.

Siatkówka

Siatkówka jest warstwą światłoczułą, która pokrywa tylną część oka. Zawiera miliony komórek nerwowych – czopków i pręcików, które są światłoczułymi receptorami.
Największą gęstość czopków obserwujemy w plamce żółtej, niewielkim obszarze w centrum siatkówki, umiejscowionym w tylnej części oka. Plamka żółta jest odpowiedzialna za dokładne widzenie, widzenie barw oraz rozpoznawanie twarzy.
Czopki są fotoreceptorami, które umożliwiają widzenie w świetle dziennym. Można wyróżnić ich trzy rodzaje, z czego każdy reaguje na fale świetlne o różnej długości: czerwone, zielone i niebieskie.
Pręciki są znaczeni liczniejsze, niż czopki, lokalizują się także na obrzeżach siatkówki. Umożliwiają widzenie kształtów oraz ruchów przy słabym oświetleniu.
Czopki i pręciki zbierają impulsy świetlne i zmieniają je na impulsy nerwowe.
Nerw wzrokowy przesyła te impulsy do mózgu, gdzie zostają one przetworzone na obrazy, które widzimy przez cały dzień – od momentu, gdy otwieramy oczy po obudzeniu, aż do momentu, gdy je zamykamy, udając się na spoczynek.