Obrzęk plamki żółtej – co to takiego?

Z artykułu dowiesz się:

• Cukrzycowy obrzęk plamki – skąd to się bierze?
• Jakie są symptomy obrzęku plamki żółtej?
• Jak leczyć obrzęk plamki żółtej?

Cukrzycowy obrzęk plamki żółtej – kiedy możemy o nim mówić?

Nieszczelne naczynia krwionośne w siatkówce mogą prowadzić do gromadzenia się krwi i innych płynów w plamce żółtej, co powoduje jej obrzęk. Zazwyczaj wiąże się to z występowaniem cukrzycy. Jeśli cierpisz na tę chorobę, warto co najmniej raz w roku poddać się badaniu wzroku pod kątem występowania retinopatii cukrycowej.

Takie badanie pozwala oszacować ryzyko obrzęku plamki żółtej i innych schorzeń oczu występujących na tle cukrzycowym. Przyczyną rozwoju obrzęku plamki żółtej może być także operacja usunięcia zaćmy¹. W przypadku torbielowatego obrzęku dochodzi do nagromadzenia płynów w obszarze plamki żółtej na skutek zatoru w naczyniach krwionośnych. Ten stan powodują zwykle wysokie ciśnienie krwi lub wysoki poziom cholesterolu. Jeśli dojdzie do zatoru naczyń krwionośnych, część płynu może wyciekać i zbierać się w obrębie plamki żółtej, wywołując obrzęk gałki ocznej i obniżając jakość widzenia².

Warto dodać, że ryzyko wystąpienia tego typu dolegliwości istnieje nie tylko u osób, które od lat zmagają się z chorobą cukrzycową, ale także w przypadku palaczy i kobiet w ciąży⁵. Nie bez znaczenia jest również wiek. Obrzęk plamki żółtej może występować też w następstwie chorób zapalnych lub zaburzeń funkcji układu immunologicznego, takich jak sarkoidoza i toksoplazmoza⁴.

Jakie czynniki mogą zwiększać obrzęk plamki żółtej?

• Cukrzyca i nadciśnienie.
• Wiek.
• Ciąża.
• Palenie papierosów.
• Choroby zapalne.
• Zaburzenia funkcji układu immunologicznego.

Obrzęk plamki żółtej – jak rozpoznać pierwsze symptomy?

Na wczesnym etapie obrzęk plamki żółtej może mieć przebieg bezobjawowy. Wraz z postępem dolegliwości można zaobserwować poniższe symptomy¹:

• niewyraźny lub zamazany obraz²,
• ciemne punkty lub ubytki w polu widzenia,
• trudności z czytaniem,
• falowanie lub zaginanie linii prostych,
• nadwrażliwość na ostre światło,
• wrażenie, że przedmioty zmieniają kształty, kolory i rozmiary lub zdają się znikać.

Obrzęk plamki żółtej nie jest bolesny i nie wpływa na jakość widzenia peryferyjnego (tj. na krawędziach pola widzenia)¹. Jeśli zaobserwujesz u siebie powyższe symptomy, szczególnie jeśli cierpisz na cukrzycę, warto niezwłocznie zgłosić się do specjalisty. Dzięki temu upewnisz się, czy występuje u Ciebie obrzęk plamki żółtej, a w razie potrzeby otrzymasz odpowiednie zalecenia i leczenie.

Obrzęk plamki żółtej – leczenie

Jeśli specjalista podejrzewa obrzęk plamki żółtej, przeprowadza badanie wzroku, żeby potwierdzić lub wykluczyć taką diagnozę. Najpierw aplikuje krople rozszerzające źrenice, aby lepiej zbadać gałkę oczną, a następnie bada dno oka za pomocą lampy szczelinowej, która emituje jasne światło i pozwala w powiększeniu ocenić jego kondycję. W trakcie badania można też wykonać optyczną tomografię koherencyjną (OCT) gałki ocznej² oraz badanie ostrości wzroku, podczas którego specjalista wyświetla rzędy liter w coraz mniejszych rozmiarach i prosi pacjenta o przeczytanie wskazanych znaków³.

Czy wiesz, że…

Jeśli do obrzęku plamki żółtej doszło na skutek choroby zapalnej, specjaliści zazwyczaj przepisują preparaty sterydowe. W przypadku obrzęku plamki żółtej na tle cukrzycowym często podaje się też zastrzyki w gałkę oczną. Iniekcję wykonuje się w znieczuleniu miejscowym, aplikując lek w kącik oka, by pacjent nie mógł obserwować momentu wkłucia¹.

Jeśli zdiagnozowano u Ciebie obrzęk plamki żółtej, istnieje szereg sposobów leczenia, np. zastrzyki do gałki ocznej² czy zabieg chirurgiczny³. O doborze właściwego leczenia zadecyduje to, jaka jest przyczyna występowania schorzenia w Twoim przypadku. Ważne, by leczeniem objąć pierwotną przyczynę występowania obrzęku, np. cukrzycę czy nadciśnienie, a następnie zająć się korygowaniem uszkodzenia siatkówki³.

W leczeniu obrzęku plamki żółtej stosuje się także zabiegi chirurgii laserowej. Taka procedura nie narusza środkowej części plamki żółtej. Po tę metodę sięga się zazwyczaj, aby zahamować dalszy rozwój choroby¹. Innym zabiegiem jest tzw. witrektomia, w trakcie której usuwa się część galaretowanego płynu z wnętrza gałki ocznej³.

Źródła:

1. https://retinauk.org.uk/about-inherited-sight-loss/cataracts-and-macular-oedema/macular-oedema/
2. https://mft.nhs.uk/app/uploads/sites/2/2018/04/REH-199.pdf
3. https://www.macularsociety.org/macular-disease/macular-conditions/diabetic-macular-oedema/
4. https://www.nei.nih.gov/learn-about-eye-health/eye-conditions-and-diseases/macular-edema
5. https://www.moorfields.nhs.uk/condition/diabetic-macular-oedema